- نقد و بررسی
- مشخصات
- نظرات کاربران
- پرسش و پاسخ
اگزالیک اسید یک ترکیب ارگانیک و جامد بلوری بیرنگ است که یک محلول بیرنگ در آب را تشکیل میدهد. این اسید به عنوان سادهترین اسید دیکربوکسیلیک طبقهبندی میشود. قدرت اسیدی آن خیلی بیشتر از اسید استیک است. اسید اگزالیک یک عامل کاهنده است و باز مزدوج آن به عنوان اگزالات شناخته میشود که یک چنگاله برای کاتیونهای فلز است. معمولا، اسید اگزالیک به صورت دیهیدرات در دسترس است. در طبیعت، در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد، اما مصرف بیش از حد یا تماس طولانی مدت آن با پوست میتواند خطرناک باشد.
اگزالیک اسید غیرهیدرات، به شکل دو پلیمورف وجود دارد که در یکی پیوند هیدروژنی دارای ساختار زنجیرهای است، در حالی که الگوی پیوند هیدروژن در دیگری دارای یک ساختار ورق مانند است. از آنجا که این غیرهیدرات هم اسیدی و هم هیدروفیلی است، از آن در استری کردن استفاده میشود. حداقل دو روش برای تولید آنزیم واسط اگزالات وجود دارد. در یک روش، اگزالواستات به اگزالات و اسید استیک توسط آنزیم اگزالواستات هیدرولیز میشود. همچنین از هیدروژنزدایی اسید گلیکولیک که توسط متابولیسم اتیلن گلیکول تولید میشود، به دست میآید.
- اسید اگزالیک در آب و اتانول حل می شود.
- اسید اگزالیک یک عامل کیلیت ساز برای کاتیونهای فلزی محسوب می شود.
روش تولید اسید اگزالیک:
این ماده روش های تولید مختلفی دارد . یکی از عمده ترین روش های تولید این اسید برهمکنش کربوهیدرات های مختلف با اسید نیتریک در حضور وانادیوم پنتا اکسید است که در نقش کاتالیست در این واکنش ظاهر میشود.
از دیگر روش های دیگر تولید اگزالیک اسید میتوان به واکنش هایی مانند واکنش پروپیلن با HVO3 و سپس افزایش حرارت که (در دمای بالا اکسید های نیتروژن حذف شوند)، تخمیر محلول شکر با کمک برخی از مخمر های مخصوص ،اکسیداسیون کربوهیدرات با اسید نیتریک،واکنش فرمات سدیم در حضور کاتالیزور های قلیایی با افزایش دما،واکنش خاک اره با کاستیک قلیا و سپس افزایش حرات اشاره کرد.
موارد مصرف اسید اگزالیک:
- تولید مواد شیمیایی خانگی مانند سفیدکننده ها و گندزداها
- پاک کننده چرخ خودرو
- استفاده از اسید اگزالیک برای مبارزه با کنه واروآ در پرورش زنبور عسل
- زنگ زدایی
- ماده ثابت کننده در رنگرزی
حدود ۲۵ درصد از اسید اگزالیک تولید شده به عنوان تثبیتکننده در فرایندهای رنگرزی، در سفیدکنندهها مخصوصا خمیرچوب، در پودر پخت و پز و نیز به عنوان واکنشگر سوم در ابزارهای تجزیه سیلیس استفاده میشود. کاربردهای اصلی این اسید شامل تمیز و یا سفید کردن، مخصوصا برای حذف زنگزدگی است. کاربرد آن برای حذف زنگزدگی به علت تشکیل یک نمک پایدار و محلول در آب با آهن است. یک ماده مهم در شیمی لانتانید است. اگزالات لانتانید هیدراته به راحتی در محلولهای بسیار اسیدی به شکل کریستالی و به راحتی قابل فیلتر و نیز خالص از عناصر غیرلانتنیدی تهیه میشود. تجزیه حرارتی این اگزالات سبب تولید اکسیدها میشود که بیشترین شکل صنعتی این عناصر است. بعضی از زنبورداران از اسید اگزالیک تبخیرشده یا محلول این اسید به عنوان کنهکش استفاده میکنند.
بر روی سطح مجسمههای مرمری به عنوان درزگیر و براق کننده، برای تمیز کردن رسوبات آهن و منگنز از بلورهای کوارتز، به عنوان سفیدکننده چوب و در فرآیند آنودایزینگ آلومینیوم با یا بدون اسید سولفوریک دیگر کاربردهای این اسید هستند. در مقایسه با آنودایزینگ اسید سولفوریک، پوشش حاصل نازکتر است و زبری کمتری در سطح نشان میدهد.