- نقد و بررسی
- مشخصات
- نظرات کاربران
- پرسش و پاسخ
تولوئن یا متیل بنزن، یک هیدروکربن آروماتیک معطر می باشد. این مایع شفاف بی رنگ و محلول در آب است و بویی مشابه بوی تینر تیز یا شیرینی دارد. تولوئن به طور طبیعی در روغن کاج وجود دارد. بخارات سنگین تر از هوا است. این ماده دارای فرمول شیمیایی C7H8 می باشد. تولوئن عمدتا به عنوان ماده اولیه صنعتی و یک حلال استفاده می شود. تولوئن محلول در آب نیست. این ماده خورنده نیست و با اسید یا باز رقیق واکنش نمیدهد. تولوئن از کربن و هیدروژن تشکیل شده و قطبیت آن بسیار ناچیز است. از آنجا که گروه متیل خاصیت آزادسازی الکترون بیشتری نسبت به اتم هیدروژن دارد، تولوئن نسبت به بنزن برای الکتروفیل ها واکنش پذیرتر است. تولوئن با قرار گرفتن در معرض هوا در دمای اتاق به بخار تبدیل می شود. متوسط نیمه عمر تولوئن ناشی از اکسیداسیون جوی 8/12 ساعت تخمین زده می‌شود. تولوئن رهاشده به آب ممکن است توسط تجزیه لجن فعال، تجزیه بیولوژیکی یا تبخیر حذف گردد. نیمه عمر تبخیر تولوئن در آب حدود پنج ساعت در عمق (28/3 فوت) است. با توجه به ساختار آن، تولوئن به طور ناچیز در آب قابل حل می باشد اما به راحتی در مواردی همچون کلروفرم ، اتر، استون، استیک اسید، و کربن دی سولفید انحلال پذیر است. تولوئن به دلیل چگالی آن و سایر عوامل، به راحتی تبخیر نمی شود مگر در شرایطی که در دمای ۷۰ درجه سانتی گراد (۱۵۸ درجه فارنهایت) قرار بگیرد و گرم شود.
تولوئن با رادیکال‌های هیدروکسیل موجود در هوا (OH-)، اتم اکسیژن (O)، اوزون (O3) و رادیکال پراکسی (RO2) که در آن R یک گروه آلکیل یا آریل به شکل گونه‌ای از محصولات اکسیداسیون میباشد، واکنش نشان می دهد.
روش تولید تولوئن:
تولوئن، عمدتا به عنوان پیشرو بنزن از طریق واکنش هیدودالکلیلاسیون صنعتی بین بنزن و متانول سنتز می شود. در مواردی از واکنش بین بنزن و متیل کلراید در حضور اسید لوییس مانند آلومینیوم کلراید در شرایط آزمایشگاهی حاصل می گردد. تولوئن به لحاظ اقتصادی، از ریفرمین نفت خام به دست می آید.
C6H5CH3 + H2 → C6H6 + CH4
تولوئن در هنگام اکسید شدن توسط یک اکسنده قوی نظیر پرمنگنات پتاسیم، دو مشتق بنزآلدهید و بنزوئیک اسید (ماده افزودنی ضد کپک) را ایجاد می کند.
کاربرد و موارد مصرف تولوئن:
کاربرد آزمایشگاهی:
- از بین برنده کوکائین از برگ های کوکا در تولید شربت کوکاکولا
- شکستن گلبول های قرمز خون به منظور استخراج هموگلوبین در آزمایشات بیوشیمی
- خنک کننده برای قابلیت های انتقال حرارت مناسب در تله های سرد سدیم مورد استفاده در حلقه های سیستم راکتور هسته ای
- عنوان حلال برای نانو مواد کربن از جمله نانو لوله ها و فولرها و یک نشانگر فولرن (که رنگ محلول C60 آن بنفش روشن است)
- به عنوان سیمان در کیت های پلی استایرن ریز (با حل کردن و سپس سطوح فیوزینگ) با توجه به قابل استفاده بودن آن با قلم به صورت دقیق
کاربرد در صنایع مختلف:
- به عنوان حلال در برخی از انواع ماده های رقیق کننده رنگ
- استفاده در تمیز کننده های فلزات
- استفاده در در واکنش های شیمیایی برای تولید اسید بنزوئیک
- از این ماده جهت تولید بنزن، پارازایلن و همچنین تولوئن دی آیزوسیانات (TDI) استفاده می شود.
- می تواند به عنوان یک تقویت کننده عدد اکتان در سوخت های بنزین برای موتورهای احتراق داخلی استفاده شود
- در ساخت فوم های انعطاف پذیر پلی یورتان
- در ساخت درزگیرهای سیلیکونی قابل استفاده است.
- به عنوان فیلر یا ملات برای کیت های ظریف پلی استایرن استفاده می شود.
