یکی از مواد معدنی ضروری‌ای که بدن شما به آن نیاز دارد، پتاسیم است. پتاسیم در تنظیم ضربان قلب به بدن کمک می‌کند. این ماده را می‌توان از طریق مواد غذایی گوناگون دریافت کرد. یکی از راه‌های دریافت پتاسیم مصرف پتاسیم کلراید است. پتاسیم کلراید در نمک جانشینی مناسب برای نمک سدیم کلرید بوده و در واقع نوعی نمک معدنی است که میتواند برای درمان سطح پایین پتاسیم مصرف شود. برای اینکه بیشتر با پتاسیم کلراید در نمک آشنا شوید و بیشتر در مورد این ماده بدانید، این مقاله را بخوانید.
فهرست مطلب
پتاسیم کلراید چیست؟
پتاسیم کلراید (KCl) درواقع نوعی نمک طبیعی است که از طریق سنگ نمک یا نمک دریا به دست می‌آید. پتاسیم کلراید میتواند در رژیم غذایی شما قرار بگیرد و به کاهش سدیم در بدن شما کمک کند. پتاسیم کلراید مانند نمک‌های مبتنی بر سدیم خطر زیادی برای سلامتی ندارد. کلرید پتاسیم جهت درمان هیپوکالمیا (hypokalemia) مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای اینکه سلول‌های بدن به وظایف خود به درستی عمل کنند، خون به سطحی از پتاسیم نیاز دارد. از پتاسیم کلراید می‌توانید مانند نمک‌های معمولی استفاده کنید. درواقع امروزه نیز بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا از پتاسیم کلراید در نمک به جای نمک‌های مبتنی بر سدیم در غذاهای فرآوری شدۀ خود استفاده می‌کنند. از آن‌جایی که مصرف‌کننده‌های نمک سعی می‌کنند میزان سدیم مصرفی خود را کاهش دهند، این نوع نمک هر روز محبوب‌تر می‌شود.
از پتاسیم کلراید چگونه استفاده می‌شود؟
یکی از اولین و ساده‌ترین راه‌های مصرف پتاسیم کلراید استفاده از آن به جای نمک مبتنی بر سدیم است. همچنین دکتر ممکن است که یک داروی مکمل ساخته شده از این ماده تجویز کند. قبل از اینکه دکتر پتاسیم کلراید برای شما تجویز کند، معمولاً از شما آزمایش خون گرفته می‌شود تا سطح پتاسیم و سدیم در خون شما مشخص شود. مصرف پتاسیم کلراید در نمک و داروهای مکمل بسیار ساده است. اگر از مکمل‌های پتاسیم کلراید استفاده می‌کنید حتماً قرص را به طور کامل ببلعید و از جویدن و مکیدن آن خودداری کنید؛ زیرا مکمل پتاسیم کلراید باعث تحریک دهان و گلو می‌شود.
چرا پتاسیم کلراید جایگزین مناسبی برای سدیم کلرید است؟
این ماده همانند سدیم کلرید عطر و طعم لازم را ایجاد می‌کند و همچنین میتواند اغلب نقش‌های عملکردی دیگر مانند محافظت میکروبی، اصلاح پروتئین، بهبود بافت و ماندگاری محصولات غذایی تأثیر می‌گذارد. مصرف مقادیر غیر مجاز از این ترکیب خطرات جدی‌ای برای سلامتی به دنبال دارد. مصرف پتاسیم از طریق رژیم غذایی با کاهش خطر ابتلا به فشارخون بالا همراه است. در حالی که میزان مصرف سدیم بسیار زیاد است، متوسط مصرف جهانی پتاسیم طبق دستورالعمل‌های WHO حداقل 3510 میلی‌گرم پتاسیم در روز است. با این حال توجه داشته باشید که کلرید پتاسیم را نمی‌توان در مقادیر نامحدود استفاده کرد زیرا در سطوح بالاتر میتواند مزه‌ای غیرطبیعی داشته باشد، که اغلب تلخ، شیمیایی و فلزی توصیف می‌شود. بسته به نوع غذا، سطوح مختلف KCl برای جایگزینی کلرید سدیم بدون تغییر مزه و خطر سلامتی به صورت زیر است. در محلول‌های آبی، KCl حدود 20 درصد، در خمیر پیتزا 25٪، در نان قهوه‌ای و سفید 30٪، در پنیر چدار 46٪ و در پنیر فتا حتی تا 50٪ این ماده جایگزین NaCl می‌شود.
در چه شرایطی از پتاسیم کلراید و مکمل‌های پتاسیم استفاده نکنیم؟
اگر شرایط زیر را دارید به هیچ عنوان از پتاسیم کلراید استفاده نکنید:
- اگر آزمایش خون شما سطح بالایی از پتاسیم را نشان می‌دهد.
- اگر رژیم غذایی‌ای دارید که مجبورید در آن از مقدار کمی پتاسیم استفاده کنید.
همچنین قبل از تجویز دکتر اگر مشکل خاصی دارید، حتماً باید به دکتر بگویید. برای مثال بیماری‌های زیر می‌توانند با مصرف پتاسیم کلراید در نمک برای بدن شما مشکل ایجاد کنند:
- بیماری‌های کلیوی
- خونریزی معده یا روده
- کم‌آبی شدید
- اسهال مزمن
- اختلال غدۀ آدرنال
- دیابت
- هضم کند
- مشکل در بلع
افرادی که مشکلات کلیوی دارند در صورت مصرف پتاسیم کلراید در نمک ممکن است که دچار مشکل شوند. زیرا دفع پتاسیم از طریق ادرار کمی سخت است و این کار برای افرادی که مشکل نارسایی کلیوی و دیابت دارند بسیار سخت‌تر است. به همین خاطر قبل از انجام هرکاری و هرنوع تجویزی حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
غذاهای حاوی پتاسیم کلراید
اگر نمی‌خواهید که پتاسیم کلراید را از طریق نمک مصرف کنید، می‌توانید با استفاده از غذاهای زیر به بدن خود پتاسیم کلراید برسانید:
- غلات
- اسنک‌ها
- سوپ‌ها
- خوراکی‌های یخ‌زده
- چیپس‌های سیب زمینی
البته باید گفت که مقدار پتاسیم موجود در این مواد غذایی کم است و بهتر است که برای مصرف پتاسیم کلراید در نمک را به دیگر مواد غذایی ترجیح دهید.
عوارض جانبی احتمالی پتاسیم کلراید
احتمال بروز عوارض جانبی به خاطر مصرف پتاسیم کلراید بسیار کم است. اما اگر عوارض آلرژیک را مشاهده کردید، فوراً باید به بیمارستان مراجعه کنید. علائمی مانند کهیر، تورم صورت، تورم لب‌ها، تورم گلو و زبان برخی از رایج‌ترین نشانه‌های آلرژی نسبت به پتاسیم کلراید در نمک هستند. همچنین علائم دیگری که باید به آن‌ها توجه کرد شامل موارد زیر می‌شوند:
- ضعف
- نفخ معده
- حالت تهوع
- مدفوع خونی
- درد قفسه سینه
- مشکل در تنفس
- درد شدید معده
- تحریک شدید گلو
- ضربان قلب نامنظم
- استفراغ و خونریزی معده
- درد، تحریک یا تورم در محل تزریق پتاسیم تزریقی
هنگامی که از داروهای پتاسیم استفاده می‌کنید، حتماً از مصرف مکمل یا غذاهای حاوی پتاسیم خودداری کنید. پتاسیم بیش از حد در بدن میتواند منجر به بیماری‌های قلبی شود و شما را دچار حملۀ قلبی کند.
غذاهای مناسب برای رساندن پتاسیم به بدن
علاوه بر پتاسیم کلراید در نمک راه‌های زیاد دیگری برای تأمین پتاسیم بدن وجود دارد. به گفتۀ متخصصان رژیم غذایی بهتر است از این غذاهای سالم به جای غذاهای فرآوری شده استفاده کرد تا هم پتاسیم مورد نیاز بدن را تأمین کرد و هم اینکه بدن را سالم نگه داشت. اگر می‌خواهید میزان مصرف سدیم خود را کاهش دهید و به سراغ غذاهایی بروید که پتاسیم دارند، بهتر است که از بعضی مواد غذایی مانند میوه‌ها و سبزیجات مانند آووکادو و سیب‌زمینی شیرین استفاده کنید و از غذاهای فرآوری شده دوری کنید. علاوه بر این غذا‌ها اسفناج و لوبیای سفید و سیاه نیز می‌توانند منبع بسیار خوبی از پتاسیم باشند. استفاده از پتاسیم کلراید در نمک و پتاسیم در غذاهای نام برده شده، بهترین کار برای تأمین پتاسیم مورد نیاز بدن است. چنین غذاهایی حاوی منابع طبیعی پتاسیم هستند و می‌توانند بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل باشند.
سوالات متدوال
-
نشانه‌های کمبود پتاسیم چیست؟
بسیاری از افراد مبتلا به هیپوکالمی هیچ علامتی ندارند، بنابراین تشخیص آن برای پزشک دشوار است. اگر فردی علائمی داشته باشد، ممکن است این علائم شامل موارد زیر باشد:
- ضعف عضلانی که از پایین تنه شروع می‌شود و به سمت بالا پیش می‌رود.
- فلج شدن
- تهوع و استفراغ
- اتساع شکم
- گرفتگی عضلات
- رابدومیولیز که منجر به تیره شدن ادرار می‌شود.
نتیجه‌گیری
امروزه در سرتاسر دنیا پیشنهاد می‌شود که مصرف سدیم کلراید تا حد ممکن کاهش یابد و به جای آن از مواد جایگزینی مانند پتاسیم کلراید استفاده شود. این مادۀ معدنی به کاهش مصرف سدیم و افزایش سطح دریافتی پتاسیم کمک می‌کند. بسیار مهم است که قبل از مصرف این مادۀ معدنی با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا ممکن است که این ماده برای برخی از افراد که بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های کلیوی دارند، مشکل ایجاد کند. علاوه بر پتاسیم کلراید در نمک راه‌های بسیار زیاد دیگری برای مصرف پتاسیم وجود دارد. برای مثال شما می‌توانید با مصرف مواد غذایی مانند میوه‌ها، سبزیجات و حبوبات پتاسیم کافی به بدن خود برسانید و زندگی سالمی داشته باشید.
