اندازه‌گیری و ثبت تغییرات مختلف یکی از مهم‌ترین کارهایی است که در صنایع مختلف مانند صنعت پتروشیمی اهمیت زیادی دارد. برای ثبت و اندازه‌گیری این تغییرات راه‌های بسیار مختلفی وجود دارد. یکی از بهترین راه‌ها استفاده از دیتالاگر است. دیتالاگرها در واقع وسایلی هستند که امکان اندازه‌گیری تغییرات و ثبت آن‌ها به صورت داده‌های قابل شناسایی برای رایانه‌ها را دارند. برای اینکه بهتر بدانید دیتالاگر چیست و چه کاربردهایی دارد، در این مقاله با ما همراه باشید. ما به طور کامل در مورد دیتالاگر و نکات در رابطه با آن توضیح خواهیم داد.
فهرست مطلب
دیتالاگر چیست؟
دیتالاگر (Data Logger) در واقع ابزاری است که به کمک آن می‌توان تغییرات شرایط را در طول زمان‌های مختلف اندازه‌گیری و ثبت کرد. در ساخت این وسیله‌ها از یک حسگر یا چندین حسگر مختلف استفاده می‌شود. اکثر دیتالاگرها از طریق باتری کار می‌کنند. باتری‌ای که در دیتالاگرها به کار گرفته می‌شود، برای مدت طولانی دوام می‌آورد. به همین دلیل امکان حمل و جابه‌جایی دیتالاگر و استفاده از آن برای یک مدت نسبتا طولانی بدون مشکل وجود دارد.
دیتالاگر چگونه کار می‌کند؟
یک دیتالاگر از یک ریز پردازنده، یک حافظه داخلی برای ذخیره‌سازی اطلاعات و یک حسگر برای اندازه‌گیری شرایط محیطی تشکیل شده است. این دستگاه‌ها معمولا بسیار کوچک هستند و برای تامین انرژی مورد نیاز خود از باتری استفاده می‌کنند. داده‌هایی که توسط دیتالاگر جمع آوری و ثبت می‌شود توسط رایانه‌ها قابل خواندن است. به همین دلیل امکان انتقال داده‌های جمع آوری شده توسط دیتالاگر به رایانه وجود دارد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های دیتالاگر معمولا به نرم‌افزارهای خاصی نیاز است. زیرا نرم‌افزار حکم رابط بین رایانه و داده‌های دیتالاگر را دارد. دیتالاگر را می‌توان به صورت سیمی یا بی‌سیم به رایانه متصل کرد تا از اطلاعات آن استفاده کرد.
مهم‌ترین مزیت دیتالاگرها این است که امکان استفاده از آن‌ها به صورت مستقل نیز وجود دارد. برای اینکه بهتر درک کنید دیتالاگر چیست باید بگوییم که منظور از مستقل بودن این است که بر خلاف بسیاری وسیله‌های مشابه، دیتالاگر میتواند بدون رایانه نیز اطلاعات را به شما نشان دهد تا شما بتوانید از آن‌ها استفاده کنید. دیتالاگر مدل‌های بسیار مختلفی دارد. برخی از آن‌ها می‌توانند مدل‌های تک کاناله اقتصادی باشند که یک کار مشخص را انجام می‌دهند. برخی از مدل‌ها نیز می‌توانند دستگاه‌های قابل برنامه‌ریزی بسیار قدرتمندی باشند که می‌توانند داده‌های بسیار مختلف را جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل کنند.
انواع مختلف دیتالاگرها
چهار نوع اصلی دیتالاگرها عبارتند از:
1- دیتالاگرهای USB مستقل: قابل استفاده مجدد و قابل حمل هستند و هزینه کم و راه‌اندازی و نصب آسانی دارند.
2- دیتالاگرهای فراهم شده با بلوتوث کم انرژی: قابل استفاده مجدد، قابل حمل، آسان برای نصب و مزیت دیگر قادر به اندازه‌گیری و انتقال داده‌ها به صورت بی‌سیم به دستگاه‌های تلفن همراه در محدوده 100 فوت است.
3- سیستم‌های مبتنی بر وب: می‌توانند با انواعی از سنسورهای خارجی و انتقال داده‌های جمع‌آوری شده به یک سرور وب ایمن برای دسترسی به داده‌ها پیکربندی شوند.
4- سنسورهای بی‌سیمی: داده‌ها را از ده‌ها نقطه به یک کامپیوتر مرکزی یا دروازه با حذف نیاز به بازیابی دستی و بارگیری اطلاعات از دیتالاگرهای شخصی انتقال می‌دهند.
داده‌های ورودی دیتالاگر شامل چه داده‌هایی می‌شود؟
دیتالاگر میتواند از حسگرهای مختلفی استفاده کند. به همین دلیل داده‌های ورودی آن نیز میتواند بسیار مختلف باشد. برخی از دیتالاگرها می‌توانند تنها یک ورودی و برخی دیگر نیز می‌توانند چندین ورودی داشته باشند. برخی از رایج‌ترین داده‌های ورودی یک دیتالاگر شامل موارد زیر می‌شود:
- فشار: فشار گازها، مایعات و اتمسفر یکی از مهم‌ترین داده‌های ورودی اکثر دیتالاگرها است. دیتالاگر میتواند میزان فشار را اندازه بگیرد و آن را به شما اعلام کند.
- دما: یکی از داده‌های ورودی دیتالاگر میتواند دما باشد. البته دیتالاگرهایی که برای اندازه‌گیری دما به کار گرفته می‌شوند، معمولا برای شرایط بسیار سخت و اندازه‌گیری دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین هستند. همچنین از این دستگاه برای اندازه دمای مایعات نیز می‌توان استفاده کرد.
- رطوبت: برخی از دیتالاگرها می‌توانند میزان رطوبت را نیز ثبت کنند. به کمک این دیتالاگرها می‌توان اطلاعات مختلفی در مورد رطوبت نسبی، نقطه شبنم و غلظت بخار آب در واحدهای استاندارد و متریک به دست آورد.
- ولتاژ: دیتالاگر میتواند ولتاژ را نیز اندازه بگیرد. یک دیتالاگر میتواند با اندازه‌گیری و جمع‌آوری داده‌ها اطلاعات مختلفی را در مورد بار و نیرو به شما نشان دهد.
- جریان: از دیتالاگرهایی که می‌توانند جریان را اندازه‌گیری کنند معمولا برای نظارت بر تجهیزات ساختمان‌ها استفاده می‌شود.
کاربردهای دیتالاگرها
یک دیتالاگر میتواند دما، رطوبت، دی‌اکسید کربن، pH، ولتاژ، جریان و پالس را اندازه‌گیری و آن‌ها را کنترل کند. به همین دلیل از آن‌ها می‌توان استفاده‌های بسیار مختلفی کرد. برخی از رایج‌ترین کاربردهای دیتالاگر شامل موارد زیر می‌شود:
- نظارت بر شرایط رشد مناسب هر گیاه در کشاورزی
- استفاده در صنایع مختلف برای بررسی سطح دما و رطوبت تجهیزات ذخیره‌سازی و حمل و نقل
- استفاده در ساختمان‌های مسکونی و تجاری برای کنترل، تعمیر و نگهداری ساختمان در حوزه‌های گرمایشی، تهویه و مصرف انرژی ساختمان
- استفاده در مراکز بهداشتی و پزشکی برای نگهداری داروها و واکسن‌های خاص. برخی از واکسن‌ها و داروها برای اینکه آسیب نبینند، باید در دمای دقیقی نگهداری شوند. به همین دلیل برای نگهداری و بررسی شرایط معمولا از دیتالاگر استفاده می‌کنند.
نتیجه‌گیری
امروزه در هر حوزه‌ای نیاز است که اطلاعات و تغییرات مختلف اندازه‌گیری و ثبت شوند. اندازه‌گیری و ثبت عوامل مختلفی مانند دما، فشار و از این دست معیارها به کمک دستگاه‌هایی به نام دیتالاگر ممکن می‌شود. برای اینکه بهتر بدانید دیتالاگر چیست و چه کاربردهایی دارد، در این مقاله در مورد آن توضیح دادیم و به برخی از نکات مهم موجود در این زمینه اشاره کردیم.
