زایلین مخلوط ایزومرها

زایلین یا دی متیل بنزن یکی از ترکیبات هیدروکربن آروماتیک است که یک حلقه بنزن با دو گروه متیل در موقعیت های مختلف به آن متصل است. زایلین دارای سه ایزومر اورتو، پارا و مخلوط زایلین می باشد که هر سه دارای فرمول C₈H₁₀، یا بصورت مشابه C₆H₄(CH₃)₂ ارائه شده اند. زایلین از متیلاسیون بنزن و تولوئن تولید می شود. از عمده کاربردهای این مخلوط به عنوان حلال در صنایع مختلف است. سه ایزومر اصلی از زایلن وجود دارد که عبارت است از اورتوکسیلن، متاکسیلن و پاراکسیلن است.

• یک ترکیب شیمیایی آروماتیک و با بوی شیرین می ­باشد.
• دارای ایزومر های پارازایلین، ارتوزایلین، متازایلین و اتیل بنزن می ­باشد.
• تا حدودی غیر قابل حل در آب می ­باشد.

کاربرد و موارد مصرف زایلین:

• به دلیل قابلیت عبور نوری مناسب در ناحیه طول موج کوتاه ماورابنفش به عنوان فاز متحرک درکرماتوگرافی مایعات
• زایلین به عنوان حلال در صنایع چاپ ، لاستیک ، رنگ و چرم استفاده می شود.
•  در مقادیر کم در سوخت هواپیما، بنزین و دود سیگار کاربرد دارد.
•  در دندان پزشکی در آزمایشگاه بافت شناسی برای پردازش بافت ، رنگ آمیزی و پوشش لغزش استفاده می شود.
• در درمان مجدد ریشه به عنوان حلال توسط گوتا پرکا استفاده می شود.
• در آزمایشگاه برای ساخت حمام یخ خشک برای خنک داشتن مخازن واکنش می شود.
• برای شستشوی تجهیزات حمل و نقل استفاده میشود.

نکات ایمنی زایلین :

• خطر آتشگیری : مایع قابل اشتعال است. بخارات این ماده در دمای کمتر از 17 درجه سانتی گراد می تواند با هوای اتاق مخلوط انفجاری تشکیل دهد. همچنین بخارات این ماده می تواند توسط تخلیه الکتریسیته ساکن محترق شود.
• تماس با چشم : این مایع در مطالعات آزمایشگاهی بر روی حیوانات سبب تحریکات مختصر چشم شده است. تحریکات چشمی در اثر بخارات این ماده و در غلظت های کمتر از 200پی پی اممی باشد. درصورت تماس، سریعا چشم های آلوده را به مدت 15 دقیقه با آب ولرم شستشو داده، پلکها باز نگه داشته شوند. اگر تحریکات چشمی باقی مانده بود به پزشک مراجعه شود.
• تماس با پوست : مطالعات نشان داده که در اثر تماس با ایزومرها زایلین تحریک، قرمزی و سوختگی های حساسی ایجاد می کند. این تاثیرات اغلب پس از گذشت زمانی حدود 1 ساعت بعد از قطع تماس برگشت پذیر می باشد.
• بلعیدن و خوردن : در مطالعات بر روی حیوانات نشان داده شده است که این ماده سمیت خفیفی از راه خوراکی دارد. خوردن مقدار زیادی از این ماده مشکلاتی شبیه تحت تاثیر قرار گرفتن سیستم اعصاب مرکزی مثل گیجی، حالت تهوع و استفراغ را می نماید.
• تنفس : تاثیر اساسی استنشاق بخارات زایلین بر روی سیستم اعصاب مرکزی می باشد که علائم آن عبارتند از سردرد، گیجی، تهوع و استفراغ.
• حریق : مایع قابل اشتعال می باشد.