انواع کود NPK و بهترین آن برای محصولات شما

اگر خاک مناسبی برای پرورش گیاه ندارید و همیشه گیاه شما با کمبود مواد معدنی مواجه می‌شود، می‌توانید از کودها استفاده کنید. کودهای NPK یکی از انواع کودهای رایجی هستند که امروزه استفاده می‌شوند. کودهای NPK مدل‌های مختلفی دارند و انتخاب مدل مناسب از میان انواع کود NPK اهمیت زیادی دارد. ما در این مقاله برای اینکه بتوانید کود مناسب و مورد نیاز خود را پیدا کنید، در مورد مدل‌های مختلف این کود توضیح داده‌ایم.

انواع کود NPK

همان طور که می دانید کود NPK از ترکیب نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) به دست می‌آید. اگر کمی دقت کنید و روی بسته بندی محصول را مشاهده کنید، احتمالا متوجه سه عدد دو رقمی که در کنار هم قرار گرفته‌اند خواهید شد. این سه عدد دو رقمی در واقع مدل کود شما را مشخص می‌کند؛ زیرا این سه عدد نشان دهنده مقدار ماده معدنی موجود در کود NPK است. اگر روی بسته بندی محصول عدد 10-10-10 را مشاهده کردید، باید بدانید که محصول از ده درصد نیتروژن، 10 درصد فسفر و 10 درصد پتاسیم تشکیل شده است. در انتخاب انواع کود NPK باید دقت زیادی داشته باشید. کود NPK معمولا در مدل های 10-10-10، 20-10-10-، 15-15-15، 20-20-20، 14-46-11، 46-13-6 و 10-10-30 فروخته می‌شود. البته کود NPK مدل‌های دیگری نیز دارد؛ اما متداول‌ترین مدلی که به فروش می‌رسد همین مدل است.

برای هر محصول باید چه نوع کود NPK استفاده کنیم؟

برای اینکه بدانید از میان انواع کود NPK کدام یک برای شما مناسب‌تر است، باید خاک خود را آزمایش کنید. آزمایش خاک به کمک متخصصان این حوزه، به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که کدام یک از مواد معدنی در خاک شما یافت می‌شود و کدام یک بهتر است از طریق مکمل‌ها مانند کود اضافه شود تا گیاه بتواند تمام مواد معدنی مورد نیاز خود را از خاک دریافت کند. توجه داشته باشید که انتخاب کود مناسب بسیار مهم است؛ زیرا حتما باید مدلی را انتخاب کنید که خاک زمین شما آن را ندارد. اگر خاک زمین شما مواد معدنی مدلی را که انتخاب می‌کنید به اندازه کافی داشته باشد، کود بلااستفاده می‌شود.

بهترین کود NPK برای سبزیجات

برخی از انواع کود NPK برای کشت و پرورش سبزیجات بهتر هستند؛ اما با این حال باز هم باید توجه کنید که خاک شما در چه منابعی کمبود دارد. فرض کنید خاکی که در آن سبزیجات کشت می‌کنید، مقدار زیادی فسفر دارد، در این زمان گیاهان شما نیاز شدیدی به فسفر نخواهند داشت. به همین دلیل بهتر است به دنبال مدل‌هایی باشید که فسفر پایینی دارند. مدل‌های جیره‌ای یعنی مدل‌های 15-15-15 و 20-20-20 برای سبزیجات مناسب‌تر هستند؛ زیرا تمام مواد مغذی مورد نیاز گیاه را به طور مساوی تامین می‌کنند. اگر خاک شما در آزمایش‌ها کمبود ماده مغذی خاصی را نشان می‌دهد، باید به دنبال کود با فرمول متفاوتی باشید. مدلی که انتخاب می‌کنید، کاملا به گیاهی که کشت می‌کنید بستگی دارد.

بهترین کود برای پرورش گوجه فرنگی

گوجه فرنگی به مدل خاصی از انواع کود NPK نیاز دارد و باید در انتخاب کود مناسب آن دقت زیادی داشته باشید. سعی کنید برای گوجه فرنگی مدلی را انتخاب کنید که نیتروژن زیادی نداشته باشد؛ زیرا نیتروژن بیش از اندازه بوته گیاه گوجه را بزرگ و ضخیم می‌کند که نگهداری از آن را بسیار سخت می‌کند. علاوه بر این‌ها، نیتروژن بیش از حد تولید گوجه فرنگی را کاهش می‌دهد. سعی کنید مدل‌هایی را انتخاب کنید که درصد بیشتری  فسفر و پتاسیم دارند. البته دقت داشته باشید که اگر این دو ماده معدنی را نیز بیش از حد به گیاه بدهید، ضرر‌های خاص خود را خواهند داشت.

<< همچنین بخوانید: کود NPK چیست و چه مزایایی برای گیاهان دارد؟ >>

بهترین کود NPK برای خیار

برای انتخاب کود از بین انواع کود NPK برای گیاه خیار درست مانند گوجه، بهتر است به دنبال مدل‌هایی باشید که سطح نیتروژن پایینی دارند؛ زیرا نیتروژن باعث رشد سریع‌تر شاخ و برگ بوته می‌شود و جلوی تولید شکوفه را می‌گیرد و میزان محصول شما را کاهش می‌دهد. سعی کنید از مدل‌های 46-13-6 استفاده کنید؛ زیرا مقدار نیتروژن آن از دو ماده دیگر کمتر است. اما اگر خاک شما بیش از حد نیتروژن کم دارد، می‌توانید از مدل‌های با نسبت مساوی مانند 15-15-15 و 20-20-20 نیز استفاده کنید. دقت داشته باشید که در هر صورت از استفاده از مدل‌هایی که سطح نیتروژن بالایی دارند باید اجتناب کنید.

بهترین کود NPK برای هندوانه

بهتر است برای هندوانه مدل‌هایی را انتخاب کنید که نیتروژن بیشتری دارند؛ زیرا بر خلاف خیار و گوجه هندوانه به نیتروژن بیشتری نیاز دارد. قبل از شکوفه دادن سعی کنید از کودهای با سطح نیتروژن بالا استفاده کنید. بعد از رویش هندوانه به دنبال کودهایی باشید که درصد بالاتری از فسفر و پتاسیم را دارند؛ زیرا نیتروژن فقط باعث رشد برگ‌های گیاه می‌شود. سعی کنید برای کوددهی هندوانه از انواع کود NPK همیشه از کودهایی با نسبت مساوی مانند 15-15-15 و 20-20-20 استفاده کنید. به طور کلی هندوانه در طول زمان رشد خود به سه بار کوددهی نیاز دارد.

طریقه مصرف کود NPK

غالبا انواع کود NPK قابلیت حل شدن در آب را دارند. بنابراین می‌توان کوددهی را با روش محلول‌پاشی یا استفاده از سیستم‌های آبیاری مانند غرق‌آبی و قطره‌ای انجام داد. با این حال بهتر است قبل از مصرف دستورالعمل و شیوه‌ی استفاده از آن را مطالعه کنید. در کوددهی به روش محلول‌پاشی، گیاه از طریق برگ‌ها نیز کود را جذب می‌کنند. برای این کار ابتدا بهتر است کود مدنظر را در ظرف آب کوچکی به طور کامل حل کنید تا ته نشین نشود. سپس محلول آب و کود را به تانک آب اضافه کنید. مطابق با نیاز گیاه به آن کود دهید و از استفاده‌ی بیش از حد از آن بپرهیزید.

زمان مصرف کود NPK

هر گیاه بسته به این که در چه مرحله‌ای قرار دارد به عناصر مختلف و به مقدارهای متفاوت از این عناصر نیاز دارد. بنابراین هر کود زمان مصرف خاص خودش را دارد. استفاده از کود خارج از برنامه زمانی مورد نیاز گیاه باعث اختلال در روند رشد گیاه می‌شود. برای مثال کود 10 52 10 بهتر است در مراحل ابتدایی رشد زایشی استفاده شود. اما به طور کلی بهتر است که کوددهی در آغاز فصل رشد گیاهان مانند بهار انجام شود و بهترین زمان برای کوددهی ساعات اولیه روز و اواخر روز که هوا خنک است می‌باشد.

سوالات متداول

• آیا کود NPK مضر است؟

جدای از اینکه این کود برای گیاه بسیار مفید است اثرات سوء آن روی محیط زیست غیر قابل اغماض است. اگر انسان و حیوانات آب حاوی نیترات بالا بنوشند با بیماری‌هایی چون متهموگلوبین، انواع سرطان و کاهش عملکرد غده تیروئید مواجه می‌شوند یا ورود فسفر زیاد می‌تواند سبب بروز بیماری های کلیوی و پوکی استخوان گردد.

نتیجه‌گیری

امروزه کودهای بسیار مختلفی وجود دارند که می‌توان برای تغذیه گیاه از آن‌ها استفاده کرد. یکی از این کودهای محبوب کودهای NPK هستند. انواع کود NPK بسیار متنوع و هر کدام از مدل‌ها برای یک نوع گیاه مناسب هستند. برای اینکه بتوانید انتخاب مناسبی داشته باشید، باید به درصد ترکیبات کود NPK توجه کنید. اینکه چه نوع ترکیبی را انتخاب می‌کنید، به گیاه شما، نوع آبیاری و به نوع ظرفیت و حاصلخیزی خاک بستگی دارد.