ان-هگزان

ان هگزان (نرمال هگزان) به عنوان یک حلال آلی و به صورت مخلوط با حلال های دیگر استفاده های بسیار دارد. استفاده نادرست از ترکیبات شامل ان هگزان نظیر استشمام آنها باعث ورود این ترکیبات به بدن و موجب بعضی صدمات نظیر فلج شدن دست و پا می گردد.

ان هگزان یک ترکیب شیمیایی است که از نفت خام بدست می آید. این ماده در حالت خالص مایعی بی رنگ با بویی نا مطبوع می باشد که بسیار قابل اشتعال بوده و بخارات آن قابل انفجار است.  ان هگزان خالص در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

روش تولید نرمال هگزان:

به طور عمده از پالایش نفت خام به دست می آید. خوراک واحد تولیدی هگزان باید نوعی از نفتا باشد که هیدروکربن های آلیفاتیک بخش عمده ای از آن را تشکیل دهد. ترکیب درصد نفتا بستگی به نوع نفت خام و شیوه پالایش آن دارد.

در فرآیند استخراج هگزان از برش نفتا ابتدا نفتا را حرارت می دهند. سپس آن را وارد یک برج تقطیر استخراجی می کنند. حلال استخراجی می تواند دی متیل فرمامید باشد و به صورت خالص وارد برج می شود. هگزان توسط حلال از برش مورد نظر جدا شده و از پایین برج خارج می شود. به منظور بازیابی حلال باید آن را وارد یک برج دفع کرد.

روش هیدروژناسیون کاتالیستی برش نفتا بهترین روش استخراج هگزان است. در این روش کاتالیزور نیکل بر پایه آلومینا استفاده می شود. در این فرآیند میزان سولفور موجود در این جریان نیازمند گوگرد زدایی اولیه و همچنین فرآیند در فشار بالا صورت می گیرد.

 کاربرد نرمال هگزان:

از هگزان در صنایع مختلفی به عنوان حلال و یا عامل پاک کننده استفاده می شود که در این بین می توان به صنعت مبلمان، چرم، کفش،چاپ و لاستیک سازی اشاره کرد. هم چنین از هگزان در ترمومترهای بدون جیوه خصوصا ترمومترهایی که دقت بالاتری دارند و در رنج دمایی کم کار می کنند، استفاده می شود. در گذشته از هگزان به عنوان تغییر دهنده ماهیت در بعضی از الکل ها استفاده می شده است

صنعت روغن سازی: محلول غلیظی از هگزان برای استخراج روغن از دانه های خوراکی مانند کتان، سویا، ذرت، بادام زمینی و کانولا استفاده می شود. در ایالات متحده ۳۰% از کل مصارف هگزان ، به استخراج روغن از دانه ی سویا اختصاص دارد. در فرآیند  استخراج، روغن گیاهی با جریان سردی از هگزان مخلوط شده و باعث انجماد روغن می شود. پس از جداسازی روغن ها و ذوب شدن آنها، هگزان طی فرآیند تبخیر جدا  می گردد. این فرآیند هم چنین برای کاهش روغن موجود در ماهی کاربرد دارد.

صنعت پالایش و پتروشیمی : در فرآیند تولید پلی اتیلن، هگزان به عنوان حلال فاز مایع استفاده می شود. در فرآیند تولید پلی پروپیلن تجاری نیز، از هگزان به عنوان حلال استقاده می شود که به صورت پیوسته به سیستم تزریق شده و با کمترین هدررفت بازیابی شده و به سیستم برگشت داده می شود.

صنعت چسب : گرید تجاری هگزان به عنوان حلال(یک ماده افزودنی) در صنعت چسب کاربرد دارد. چسب هایی که در صنعت کفش و چرم، تولید توپ های ورزشی و چسب های زخم و باندها استفاده می شوند و در کنسرو سازی برای آب بندی کردن قوطی های کنسرو به کار می روند، حاوی هگزان هستند. در صحافی کتاب و کار با چرم معمولا هگزان را با حلال های هیدروکربنی دیگر، مخلوط می کنند.

صنعت داروسازی : از هگزان به عنوان یک عامل کمک کننده در شکل گیری شکل هندسی قرص ها استفاده می شودکه قبل از بسته بندی، با خشک کردن هگزان را خارج می کنند.

صنعت چوب : از چسب ها ، جلادهنده ها و تمیز کننده های حاوی هگزان برای آماده سازی روکش چوبی مبلمان ها و جعبه های تزئینی استفاده می شود.

 صنعت پلاستیک : هگزان به عنوان یک عامل دمنده در فرآیند تولید بعضی از فوم های پلاستیکی مانند فوم پولی اورتان برای عایق گرمایی، فوم پلی اتیلن ترافتالات و پلاستیک آکریلیک استفاده می شود.

صنعت لاستیک سازی خودرو : در تولید تایر، حین فرآیند پلیمریزاسیون و شکل گیری لاستیک، از هگزان به عنوان عامل تنظیم کننده چگالی استفاده می شود.

 صنعت چاپ : هگزان به عنوان یک عامل تمیز کننده در صنعت چاپ استفاده می شود. در برخي فرمولاسيون هاي جوهر نيز از هگزان به عنوان حلال زود تبخير ناقطبي استفاده مي شود..

تولید ایزوگام : در تولید ایزوگام برای اتصال فیلم های پلاستیکی از چسب ها و آب بندهای حاوی هگزان استفاده می شود.

عطرسازی : از هگزان به عنوان آیروسل در بعضی از صنایع عطرسازی استفاده می شود.

کاربرد آزمایشگاهی : در مقیاس آزمایشگاهی برای استخراج ترکیبات ناقطبی و کالیبراسیون دستگاه هایی که برای تست ترکیبات آلی فرار استفاده می شوند، کاربرد دارد.